Lufta e ardhshme e Izraelit

Më shumë se nëntë muaj nga lufta e tij me Hamasin në Rripin e Gazës, Izraeli tani duket më afër se kurrë një lufte të dytë, edhe më të madhe me Hezbollah në kufirin e tij verior.

Në qershor, Forcat Mbrojtëse të Izraelit njoftuan se planet për një sulm në shkallë të plotë në Libanin jugor ishin miratuar. Dhe në mes të korrikut, udhëheqësi i Hezbollahut, Hassan Nasrallah tha se grupi shiit i mbështetur nga Irani ishte i përgatitur të rriste sulmet me raketa në një gamë më të gjerë të qyteteve izraelite.

Edhe pse kjo mundësi ka marrë relativisht pak shqyrtim në mediat ndërkombëtare, një luftë në shkallë të gjerë midis Izraelit dhe Hezbollahut do të kishte pasoja që do të zbehnin konfliktin aktual të Gazës.

Një sulm i madh ajror dhe tokësor izraelit kundër Hezbollahut, grupi më i armatosur në Lindjen e Mesme, ka të ngjarë të shkaktojë trazira në të gjithë rajonin dhe mund të rezultojë veçanërisht destabilizues ndërsa Shtetet e Bashkuara hyjnë në një fazë vendimtare të sezonit të saj të zgjedhjeve presidenciale.

Nuk është gjithashtu e qartë se një luftë e tillë mund të përfundojë shpejt, ose se ka një rrugë të qartë drejt një fitoreje vendimtare.

Implikimet për vetë Izraelin mund të jenë të zymta. Edhe pse sistemet izraelite të mbrojtjes ajrore kanë qenë jashtëzakonisht të suksesshme deri më tani kundër sulmeve me raketa nga Gaza, Libani, Irani dhe Jemeni, një luftë totale me Hezbollahun do të ishte një lojë krejtësisht tjetër.

Sipas vlerësimeve të inteligjencës izraelite, rezervat e armëve të Hezbollahut janë më shumë se shtatë herë më të mëdha se ato të Hamasit dhe përfshijnë armë shumë më vdekjeprurëse.

Së bashku me qindra dronë sulmues, përfshijnë rreth 130,000-150,000 raketa, duke përfshirë qindra raketa balistike që mund të arrijnë objektivat në Tel Aviv dhe madje edhe më larg në jug, në të vërtetë, çdo pikë në vend.

Për më tepër, siç kanë dëshmuar luftërat e mëparshme, Libani është një fushë beteje e pabesë.

Lufta e fundit e Izraelit me Hezbollahun, në verën e vitit 2006, nuk ishte përfundimtare dhe pavarësisht se vrau disa qindra luftëtarë të grupit, la fuqinë ushtarake të grupit kryesisht të paprekur.

Hezbollahu është gjithashtu shumë më i armatosur se sa ishte atëherë. Komanda e frontit të Izraelit vlerëson se nëse një konflikt në shkallë të plotë do të shpërthente tani, Hezbollahu do të lëshonte rreth 3,000 raketa dhe raketa çdo ditë të luftës, duke kërcënuar të mposhtte mbrojtjen raketore të Izraelit.

Izraeli duhet të përqendrohet në mbrojtjen e infrastrukturës dhe bazave ushtarake thelbësore, t’i thotë popullatës civile të qëndrojë në strehimoret e bombave dhe të shpresojë për më të mirën. Do të ishte një sfidë që tejkalon çdo gjë që liderët izraelitë janë përballur më parë.

Për momentin, të dyja palët kanë ende arsye për të ushtruar përmbajtje. Në fakt, duket se të gjithë aktorët e përfshirë në konfliktin aktual, Izraeli, Hezbollahu, Irani, qeveria libaneze dhe Shtetet e Bashkuara kanë arsye të forta për t’u përpjekur të shmangin një luftë rajonale.

Por edhe nëse administrata e Biden arrin të arrijë një marrëveshje midis Izraelit dhe Hezbollahut që përfshin një tërheqje të forcave të Hezbollahut nga zona përreth kufirit, liderët izraelitë mund ta kenë ende të vështirë të mos i përgjigjen një auditori vendas që favorizon marrëdhëniet me Hezbollahun.

Ndryshe nga lufta e tij e papritur në Gaza, Izraeli ka kohë që po përgatitet për një luftë me Hezbollah.

Megjithëse udhëheqja ushtarake e Izraelit u kap plotësisht në befasi nga sulmi i Hamasit më 7 tetor, për disa vite kishte parashikuar që Hamasi mund të përpiqej të bashkohej me Hezbollahun dhe përfaqësuesit e tjerë rajonalë të Iranit në një sulm të koordinuar me shumë fronte kundër Izraelit.

Në vitin 2000, Qasem Soleimani, i cili drejtoi Forcën Quds të Korpusit të Gardës Revolucionare Islamike të Iranit dhe mbikëqyrte forcat përfaqësuese iraniane në të gjithë Lindjen e Mesme, promovoi në mënyrë aktive një strategji të re të quajtur “unaza e zjarrit”: duke mbështetur dhe armatosur një seri milicish kryesisht shiite, Republika Islamike do të fitonte ndikim në vende si Iraku, Libani, Siria dhe Jemeni.

Në të njëjtën kohë, ai forcoi lidhjet me Rripin e Gazës të kontrolluar nga Hamasi.

Këto milici, disa prej të cilave ndodheshin në kufijtë e Izraelit, i siguruan Iranit parandalimin kundër ushtrisë më të fuqishme të Izraelit dhe i dhanë Teheranit një platformë të gatshme për sulme.

Në fillim të vitit 2023, Salah al-Arouri, një udhëheqës i lartë i Hamasit, i cili atëherë ishte i vendosur në Liban dhe ndihmoi në çimentimin e lidhjeve të Hamasit me Hezbollahun, po fliste publikisht për nevojën për të “bashkuar të gjitha frontet” kundër Izraelit.

Për shumë zyrtarë izraelitë, Hezbollahu, si më i armatosuri dhe më i trajnuari nga këta përfaqësues iranianë, përbënte kërcënimin më të madh.

Më 7 tetor, ndërsa sulmi brutal i Hamasit po shpalosej përgjatë perimetrit të Gazës, udhëheqësit izraelitë nxituan të përgatiteshin për një sulm edhe më të madh nga Hezbollahu në veri.

Ndërsa lufta në Gaza është shpalosur, situata përgjatë kufirit verior ka mbetur e paqëndrueshme. Edhe pse të dyja palët kanë ushtruar njëfarë kufizimi, Izraeli ka vendosur të përshkallëzojë situatën  në shumë raste.

Në fillim të janarit, forcat izraelite vranë Arourin, udhëheqësin e Hamasit, ndërsa ai po qëndronte në Dahiya, lagjen shiite në Bejrutin jugo,  duke kaluar një prag të rëndësishëm, pasi sulmet izraelite deri në veri deri në Bejrut kanë qenë të rralla vitet e fundit.

Kohët e fundit, Izraeli ka vrarë gjithashtu tre nga komandantët e lartë të Hezbollahut. Gjatë gjithë luftës, forcat ajrore izraelite kanë goditur shpesh autokolona armësh dhe ndonjëherë kanë vrarë operativë të Hezbollahut në Luginën Bekaa, afër kufirit të Libanit me Sirinë. Që nga mesi i korrikut, Hezbollah kishte konfirmuar vdekjen e më shumë se 370 luftëtarëve të tij në sulmet izraelite që nga fillimi i luftës në Gaza. Dhjetëra persona të armatosur palestinezë dhe civilë libanezë janë vrarë gjithashtu.

 

Hezbollahu, nga ana tjetër, ka rritur gradualisht rrezen dhe sasinë e sulmeve të veta me raketa, dhe në anën izraelite, rreth 30 ushtarë dhe civilë kanë vdekur.

Qytetet dhe fshatrat në të dy anët e kufirit janë rrafshuar. Autoritetet izraelite thonë se më shumë se 1000 shtëpi dhe ndërtesa janë dëmtuar rëndë si rezultat i sulmeve të Hezbollahut.

Ka vlerësime të ngjashme në lidhje me dëmet nga pala libaneze. Por efekti më i madh në Izrael deri më tani mund të jetë zhvendosja afatgjatë e dhjetëra mijëra izraelitëve.

Në qendër të përplasjes midis Izraelit dhe Hezbollahut është pushtimi dhe armatimi i zonave në jug të lumit Litani nga grupi shiit.

Sipas marrëveshjes së armëpushimit të vitit 2006, Hezbollahu supozohej të qëndronte në veri të Litanit, me tokën midis lumit dhe kufirit izraelit, distanca varion nga rreth shtatë milje në lindje në 20 milje në perëndim, nën kontrollin e OKB-së ; vetëm ushtria libaneze do të lejohej të kishte një prani ushtarake atje.

Por këto masa nuk u zbatuan kurrë dhe që në fillim forcat e Hezbollahut vendosën de facto kontrollin e kufirit me Izraelin.

Kështu, kërkesa më e rëndësishme e Izraelit është që njësitë e Hezbollahut, dhe veçanërisht forcat elitare të grupit Radëan, forcat e operacioneve speciale që janë krijuar për të kryer bastisje dhe sulme ndërkufitare në Izrael  duhet të qëndrojnë në veri të lumit Litani.

Përkundrazi, Hezbollahu ka thënë se do të pranojë një armëpushim të ardhshëm vetëm nëse parashikon një kthim në status quo-në e para-7 tetorit, me fjalë të tjera, duke lejuar luftëtarët e Hezbollahut të kthehen në jug të Litanit.

Në një skenar të tillë, grupi ka të ngjarë të kërkojë gjithashtu të rindërtojë 20 postat ushtarake që ndërtoi përgjatë kufirit dy vjet më parë, të cilat izraelitët bombarduan dhe shkatërruan menjëherë pas fillimit të luftës në Gaza.

Situata e paqëndrueshme në kufirin verior ka shkaktuar një situatë të paqëndryeshme në qeverinë izraelite. Edhe pse Netanyahu dhe Gallant e kanë kërcënuar Hezbollahun dhe shtetin e Libanit me shkatërrim absolut nëse Hezbollahu nis një luftë gjithëpërfshirëse, asnjëri prej tyre nuk duket i prirur për një skenar të tillë tani.

Vlen të kujtohet se vetë Hezbollahu u krijua në vazhdën e pushtimit të parë të Izraelit në Liban në vitin 1982, në atë që tani njihet si Lufta e Parë e Libanit.

Deri në vitin 2000, Hezbollahu kishte arritur t’i dëbonte izraelitët nga zona e tyre e vetëshpallur e sigurisë në Libanin jugor, duke detyruar tërheqjen e plotë të IDF-së për shkak të shqetësimit publik izraelit në rritje për viktimat ushtarake.

Më pas, lufta që shpërtheu në korrik 2006 përfundoi pas 34 ditësh në një barazim të mjerueshëm që i la të dyja palët të pakënaqura, por edhe të kujdesshme për një tjetër konfrontim masiv të drejtpërdrejtë.

Shumë analistë izraelitë dyshojnë se Hezbollahu e ka përgatitur veten mjaft mirë për raundin tjetër.

Nëse ndodh një konflikt i plotë i armatosur, mund të mos jetë i shkurtër. Ka një shans që Hezbollahu, me inkurajimin e Iranit, të tentojë një luftë rrënimi, duke shpresuar se kjo do të çonte gradualisht në kolapsin e Izraelit, siç e kanë imagjinuar liderët e vijës së ashpër të Teheranit.

Pas luftës në Ukrainë, shumë izraelitë kanë pasur frikë se do të përballeshin me një skenar të ngjashëm: një luftë e pafund, e krijuar për të shterur vullnetin dhe aftësitë e vendit, derisa t’i nënshtrohet presionit të jashtëm.

Ajo që ata nuk e parashikonin, duke pasur parasysh pushtimin brutal dhe sulmin e Hamasit ndaj komuniteteve izraelite më 7 tetor, ishte se Izraeli do ta gjente vërtet veten në vendin e Ukrainës, por, siç u përpoq të mbrohej, do të trajtohej në vend të kësaj, nga shumë vende perëndimore dhe në mediat ndërkombëtare, si një Rusi tjetër, thuajse një shtet i pabesë.

(Qeveria ruse, natyrisht, është e lumtur të shohë zgjatjen e luftës në Gaza, sepse largon vëmendjen perëndimore dhe burimet e SHBA nga fushata e saj e përgjakshme në Ukrainë.

/abcnews.al